Naar`huis

Peter voelt zich nu al twee dagen wat beter. Hij kan fietsen en ziet het zitten om te reizen. Met aan de linkerkant het Saghro gebergte en voor ons de Hoge Atlas, zien we in de verte Tinerhir al liggen. Daar gaan we proberen, of we eerder naar huis kunnen. Mijn zwager John, partner van mijn broer Arnold, is voor zijn leven aan het vechten in het Erasmus MC. Ik heb geen rust meer en wil naar mijn familie. In het prachtige hotel Tomboctou een gerenoveerde kasbah, lukt het ons snel contact te krijgen met MTB-Voyages de organisatie, die voor SNP (voorheen Vlieg en Fiets) in Marokko werkt. Ze kunnen ons komen halen en zelf regelen we onze vlucht met Transavia. En dat is ook een fluitje van een cent. Zonder bijbetalingen kunnen we onze vlucht wijzigen. Donderdagavond komen we aan op Rotterdam Airport. We gebruiken de dag om de Gorges du Todra in te fietsen. Wat een landschap! Overweldigend! Marokko, we hebben een goeie tijd gehad!

Waar blijft ie nou?

No maden

                                                       De Sahara heeft als vast gegeven

                                                       Dat maden er niet overleven

                                                       Daarom kunnen in de woestijn

                                                       Alleen maar no-maden zijn.

Beschamende benen.

De benen van Annelies blijken in ieder gehucht een bezienswaardigheid. Natuurlijk heeft ze conform de cultuur hier op de fiets meer kleren aan dan normaal. Zelfs heeft ze een paarse kaftan gekocht en lijkt met haar roze omslagdoek soms al aardig op een Marokkaanse schone. Niettemin trekt ze op de fiets haar jurk tot over de knie op en ook haar fleurige, wijde pofbroek laat een behoorlijk stuk been bloot. Het leukste voor mij is in de stadjes achter Annelies te gaan fietsen. Ik zie dan de reacties. De mannen zijn altijd in de meerderheid en terrasjes hangen vol niks doende, thee drinkende Marokkanen. Geen vrouw die bij een café zit. Al gauw merkt iemand onze komst op en dan zie ik alle koppen naar Annelies, op kop rijdend, draaien. Alle ogen richten zich schuin naar de wentelende benen van haar en zij roept dan als eerste altijd “Bonjour!” Dat breekt het ijs. Men roept enthousiast terug, maar de grote ogen volgen haar. Ik ben niet interessant en vermaak me keer op keer met dit toneel. Volwassen vrouwen trekken bij onze nadering veelal met één hand een stuk jurk tot aan de neus voor hun gezicht. Hun gesprek stopt en ook hun ogen volgen stilzwijgend Annelies’ onderbenen.

Meisjes onder de 10 jaar hebben nog geen besef van lichamelijke aantrekkelijkheid of de normen daar over en zwaaien ons heel vrolijk toe. Voor pubermeisjes vormt Annelies een prooi van vermaak. Giechelend smoezen ze met elkaar, al starend naar de erotische schenen. Hun blikken tonen een mix van afkeer en verbazing. Duidelijk, zo ga je als vrouw niet over straat. Op mijn beurt vermaak ìk met weer met die pubers. Als Annelies voorbij is, dan vangen ze mijn blik. Dat is schrikken in het groepje, zie ik, want ik glimlach ze overdreven duidelijk tegemoet. Puberjongens doen het weer anders: soms vriendelijk bonjour roepend, dan weer zich vermakend om de blootheid, maar soms ook roepen ze “hoer” in het Berber. Annelies kent dat soort kreten nog uit haar werk in Het oude westen van R’dam. “F**k you”, rolt soms ook over de stoffige hoofdstraatjes. Ach, dat mag. Als hoeren hun geld verdienen met het tonen van alleen twee benen onder de knie, dan kan Annelies nog gemakkelijk aan haar geld komen…

Fietsenplan!

Peeetje voelt zich nog steeds niet 100%, maar we gaan het toch proberen. Hij heeft om zich heen genoeg ruimte om te toiletteren. Mohammed zwaait ons uit. Hij heeft ons wel zes rollen toiletpapier extra gebracht in anderhalve dag. We laten de zandduinen van Merzouga, die erin het ochtendlicht weer anders uitzien, achter ons. We fietsen door het land waar vroeger de karavanen met specerijen, zout en goud op weg naar Timboektoe doorheen trokken. Terug richting Rissana. Ons schooltje is 'niet aan' en in Rissana is het ook nog rustig. De souk is dicht op zondag. Gelukkig maar, want wat een gekrioel van allerlei vervoersmiddelen in die stadjes! Laatst zaten we op een terras thee te drinken en we telden wel 10 ouwe Mercedessen. Ook zagen we mannen op de fiets, op ezels, in karretjes (soort riksja's), in rolstoel, paard-en-wagen en natuurlijk zittend op terras spelend met hun iphone of ongezien, ongegeneerd met hun p*k. Dat kan met die lange jurken. Vrouwen lopen met van alles op hun hoofd of zitten gehurkt te wachten. Op wat? Ik zou het niet weten.

We fietsen zeer relaxed naar Erfoud, de belangrijkste plaats van Tafilait en de grootste oase van Marokko. Onderweg niets dan dadelpalmen en mensen, die er mee in de weer zijn. Ibrahim van het fossielenmuseum 12 km voor Erfoud, biedt ons  een zak dadels aan. Hij is onder de indruk van onze fietsen. Misschien kunnen we een fiets voor hem regelen in Nederland, zodat hij ook met de fiets naar het werk kan. Het fietsenplan en de zelfstandige aftrek gaan (nog) door, heb ik gelezen. En...aangezien ik nu op studiereis ben (ik heb een Marokkaanse leerling en ik ga op de fiets in Oostvoorne en Rotterdam naar de scholen) kan ik dat mooi opgeven. Zo heb ik nog wat extra aftrekkosten! Ibrahim vindt het ook een goed (fietsen)plan. Lees maar: 

"Thank you  very much for  your email  and it is very good to hear from  .  I didn't expect you ill write  to   me very soon    .  iT was  really good meeting you  in the museum .
I am also thinking  about  that  business  , I will not  buy any right now  so I will waite  for  a  beautiful bike like yours.  as soon as  you  find  a  cheaper one   and  send me  fotos of it .
Thanks onece  again   for your  kindness.
Cheers"  Hoe kan Ibrahim nou weten, dat ik weer een biertje kan scoren vanavond? De wonderen zijn de wereld nog niet uit!

Ibrahim laat zien hoe hij met vroeger "kleppers" speelde (takken van dadelpalm)

Merzouga

vanaf terras van hotel

Wij zijn begonnen waar autootje staat en vandaar naar Ait Ben Haddou (niet op kaart)-Ouarzazate-Agdez-Tazzarine-Alnif-Mergouza

Vandaag is het een donkere dag in het door zandduinen omringde Mergouza aan de rand van de Sahara. De lucht is grauw, het waait en het fijne zand dringt overal door! Peter is ziek, diarree! Gelukkig hebben we een goed hotel, midden in stoffige straatjes, waar kinderen op blote voeten voetballen. Misschien moeten we even tot rust komen en de indrukken van deze reis verwerken. We hadden gedacht, dat we na ons Brazilië-avontuur een paar weken nog relaxed zouden gaan fietsen, maar niks is tot nu toe minder waar. Ook in Marokko is het warmer dan andere jaren in oktober en hier is iedereen arm en overal is het smerig. Zelfs in de woestijn zien we plastic zakken, die de woestijnwind daarheen blaast. Wie die toch heeft uitgevonden? De mensen zijn ontzettend aardig, ook toen ik vandaag alleen door Mergouza liep, kreeg ik geen vervelende mannen achter me aan. Een jonge vrouw uit Canada, alleenreizend ging hier net op een kameel om de nacht in een berbertent in de woestijn door te brengen. Een jonge gast was haar gids en chauffeur. Alleen de slangenbezweerders in Marrakech zetten Peter onder druk, toen ik een foto van ze had gemaakt. Zij zagen al die briefjes groot geld in zijn portemonnee zitten (net gepind), dus dat was ook niet zo slim van ons. Eigen schuld, dikke bult! 

weg naar hotel

hotel

plastic tassen

schapenhoofd met vliegen

In de vakantie naar school!

Met prachtige zandduinen met vele kleurschakeringen afhankelijk van het licht oranje, donkerbruin en geel voor ons, fietsen we plots nadat we Rissani verlaten hebben voorbij een school. De kamelen die we langs de lange weg die voor ons ligt zien staan, laten we voor gezien. Maar bij het zien van kinderen kaarsrecht zittend in bankjes, slaat ons juffen- en meestershart over en stappen we van de fiets. Het kan ook, want we hoeven vandaag maar 40 km de Sahara in te fietsen en het is nog redelijk vroeg. De 3 meesters lopen vanuit hun klaslokalen met open ramen heen en weer. In een groep 3 en 4 gaan we kijken. De kinderen liggen in een deuk om Peters fietsbroek. Ik ben blij met mijn paarse jurk, die ik behendig kan ophijsen als ik fiets en ook kan laten zakken, wanneer het nodig is.

Op het bord staat netjes de datum in het Arabisch. Wat een genoegen om in de schriften te kijken. Alles is netjes nagekeken en verbeterd (met rood) en onvoldoendes worden gewoon gegeven! Bij de cijfers zijn puntjes gezet, waar ze moeten beginnen. Zo deed ik het vroeger ook! Vol trots vertellen we over onze burgemeester Aboutaleb. En jawel hoor, een van de onderwijzers kent, zoals velen hier in Marokko iemand uit Rotterdam. Een van de meesters begint over de Islam, dat die vrede brengt en dat het terrorisme niets met de Islam van doen heeft. Wij vinden dat ook. We gaan er maar weer vlug vandoor, want wij vonden het beiden vreselijk als we gestoord werden tijdens onze lessen. Deze kinderen blijven rustig zitten. Dat deden ze bij mij in Rotterdam niet. Maar verschil moet er zijn, ja toch?

Een grijze Berber

    

Na een dag rust in Kashba Meteorite, eenzaam gelegen langs onze route oostwaarts, zitten we om 6.30 u. aan het ontbijt van de slecht verlichte eetzaal. Buiten is het nog pikkedonker. De vierkante, vette bladerdeegpannenkoeken, pot koffie, melk en hompen brood zijn de avond tevoren al klaar gezet. Twee tafels met ca. 16 plaatsen heeft men gedekt. We krijgen al gelijk gevarieerd gezelschap. Aan de kleding te oordelen arbeiders, kantoorpersoneel en een paar gehoofddoekte studentes. De Marokkanen klitten bij elkaar en laten ons aan de andere, óók voor zeker acht man gedekte, tafel met rust. Er ligt vandaag een stevige trip van 107 km naar Risanni te wachten. Om 7.05 u tekent het zuidelijke gebergte zijn onregelmatige tanden af tegen het opkleurende ochtendlicht. We stappen in het half duister op de fiets en knippen de achterverlichting nog maar even aan. Er is nooit veel verkeer, maar wàt er rijdt, dat rijdt hard. Na 14 km doorkruisen we Alnif. Een dorpje waar, zoals overal hier bezuiden het Atlasgebergte, zwart gesluierde vrouwen, traditioneel gejurkte mannen en soms verrassend kleurrijk geklede schooljeugd door elkaar krioelen. De lucht blijft nog redelijk koel en we schieten lekker op. We weten hoe later op de dag de door ons gevreesde hete woestijnwind extra druk kan leggen op het fietsen. Oók als je die wind méé hebt. Onze zak met “koelwater” verricht zijn eerste goede diensten om de hoofd/halsdoeken te doordrenken bij de almaar hoger stijgende zon. De reisinformatie vermeldt “een traject zonder schaduw, geen eten en drinken”. Behalve na 54 km. Daar schijnt iets te zijn om bij te tanken. Het wegdek, veelal bestaand uit zeer grof asfalt, toont relatief weinig scheuren, zodat onze snelheid aan de 18 km/u blijft hangen. Een soort divi-divibomen, met de kruinen allemaal oostelijk gericht, wisselen het terrein groen af met bijna onnatuurlijk geëgaliseerd lavagravel. Eindeloze steenkolenvelden lijken het wel, terwijl je bij het woord “woestijn” vaak alleen enorme zandduinen verwacht. Het beloofde dorpje met  aangeduide lafenissen verschijnt in zicht en we stoppen bij een klein huisje met “auberge” en “kiosk” er op. Om de hoek van de deur zat een mannetje achter de computer. Bij onze binnenkomst toont hij zijn bruine tanden en verdwijnt naar iets van een keukentje om onze koffie te bereiden. Na enige tijd verschijnt onze  uitbater met zijn dienblad. Hij spreekt heel redelijk Duits en weet uiteraard ook met zwaar keelgeschraap “Prachtug, allumachtuch” en…”ales ghoed? te produceren. Een plastic doos herbergt zoet uitziende driehoekig gevouwen koekjes. “Mein Tochter”, verklaart de Berber. Het honingdoordrenkte bladerdeeg is verrukkelijk, zodat we al gauw er nog twee nemen. Brood is er ook. Twee grote alpinopetachtige, nog warme plakken komen op tafel. Een soort holle, harde  pannenkoeken met heerlijk knapperige korsten zijn het. Voor onderweg. Het mannetje laat zich gewillig op de foto zetten met Annelies en als zij hem een “handsome Moroccon” noemt, verbetert hij: “Nein, nur ein greiser Berber.” We hebben alle drie lol in. We moeten de foto’s per e-mail naar hem toezenden en hij schrijft vervolgens verdraaid netjes zijn adres. We rekenen de belachelijk lage prijs met een ruime fooi af en voorzien van een extra fles water stappen weer op. In de deur zwaait hij ons uit, de grijze Berber.

Vinden we dit leuk?

Jaaaa, alhoewel ....
- we stinkende w.c. die niet op slot kon en douche met alleen koud water moesten delen met andere vrouwen en mannen (ook met moslimstaf)
- we nergens onze kleren kwijt konden, omdat rekje van muur viel
- we beiden maar een paar uur geslapen hebben door herrie en
- omdat de vliegen hier steken,
- omdat raam open moest staan,
- want we hadden geen airco op kamer (was wel beloofd)
- het wegdek slecht was
- de dorpjes stoffig en smerig zijn en er alleen maar mannen rondhangen in lange jurken
- we onderweg (50 km) geen restaurant tegen kwamen
- we plots midden in een gloeiende zandstorm zaten en niks meer zagen
- we geen foto's mogen maken van de karakteristieke mannen en vrouwen, die in de kasba's wonen

Maar......
- de baas was heel vriendelijk en we ontmoetten interessante reizigers,
- omdat er zo weinig mensen on the road zijn, konden we zomaar achter een heuveltje gaan zitten poepen
- zomaar uit het niets, er een oase met stromend water was
- we hadden harde wind in de rug
- we een boom vonden, waaronder we in de schaduw konden lunchen
- we konden stiekem mensen al fietsend van achter fotograferen
- we na 81 km een auberge vonden met zwembad en KOUD BIER!

Draa vallei

Vandaag was deze zondag beslist geen rustdag voor ons. Zeker 45 km geklommen door een prachtig desolaat landschap. Precies op tijd was er een restaurant voor thee en lekker eten. 

thee na 40 km klimmen

Kasbah route!

Oeps,    dat stond niet zo op google maps!

Mohammed woont met zijn familie (19 mensen) in kashba Ait Ben Haddou

De eerste 100 km staan op de teller en de eerste kasbah (fort, citadel) is bezocht: Ait Ben Haddou. In deze kasbah zijn vele films opgenomen (Gladiator, Jewel of the Nile, Lawrence of Arabia). We vermaken ons weer prima, maar help ....een koud biertje is moeilijk te scoren en daar verlangen we naar bij deze temperaturen (30 graden Celsius). We drinken dan maar ook veel muntthee (Marokkaanse whiskey)! 

Van het ene feest naar het andere!

Na een geweldig verjaardagsfeest (dank voor alle felicitaties en verrassingen), nu weer fietsen in Marokko met mijn Lief en Fietsmaatje!

Soms kunnen we het snelle leven niet bijhouden en gaan we weer in onze laagste versnelling langzaam als een kameel 'back to basics'. Kijk maar naar de foto's in onze albums!